تحلیل همبستگی کانونی به منظور تعیین ارتباط بین پراسنجه‌های کیفی آب و فلزهای سنگین در نمونه‌های آب شرب (شهرستان رامیان: استان گلستان)

Authors

Abstract:

چکیده: سابقه و هدف: آلودگی آب توسط آلاینده‌های شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی در تمام دنیا به‌عنوان یکی از مشکل‌های مدیریت منابع آب درنظر گرفته می‌شود. یک موضوع مهم در پایش کیفیت منبع‌های آب تشخیص، تفکیک و منبع‌یابی پراسنجه‌های آلاینده فیزیکی و شیمیایی و وابستگی بین آن‌ها است. استفاده از روش‌های آماری برای تحلیل داده‌های بدست آمده از پایش کیفی آب می‌تواند برای رسیدن به این هدف مفید باشد. فلزهای سنگین به سبب تجزیه‌ناپذیری و ویژیگی تجمع پذیری مهم‌ترین آلاینده در منابع آبی هستند. فلزهای سنگین از منابع انسان‌زاد و طبیعی وارد منابع آبی می‌شوند. مواد و روش‌ها: در این تحقیق از روش‌های آماری چندمتغیره برای ارزیابی کیفیت آب شرب استفاده شده است. از "تحلیل مؤلفه‌های اصلی" در نمایان ساختن ویژگی‌های اصلی آب و از "تحلیل آماری همبستگی کانونی" برای پیداکردن وابستگی بین پراسنجه‌های کیفی و فلزهای سنگین استفاده شد. نمونه‌برداری از منابع آب زیرزمینی شهرستان رامیان در استان گلستان (23 منبع آب شرب روستایی) در سال 1390 انجام گرفت. پراسنجه‌های مورد استفاده در این مطالعه شامل: دما، هدایت الکتریکی، پی‌اچ، آمونیاک، فلوراید، سولفات، نیترات، نیتریت، فسفات، بی‌کربنات و فلزهای سنگین روی، کادمیم، سرب، مس، نیکل و کبالت می‌باشند. مقدار فلزهای سنگین در نمونه‌های آب به روش ولتامتری در آزمایشگاه تحقیقاتی علوم محیط زیست دانشگاه زنجان اندازه‌گیری شد. دما، هدایت الکتریکی در محل نمونه‌برداری به‌وسیله دستگاه قابل حمل اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل مؤلفه‌های اصلی، شش مؤلفه‌ را مشخص کرد که 67/79% واریانس کل را به خود اختصاص می‌دهند و بیانگر ویژگی‌های کیفی تاثیرگذار آب هستند. در تحلیل همبستگی کانونی نیز سه دسته‌ی کانونی با داشتن ضریب‌های همبستگی 973/0، 795/0 و 624/0 نشان دهنده وجود وابستگی بالایی بین متغیرهای مورد بررسی بودند. بنابراین از دسته "متغیرهای پیش‌بینی کننده" ویژگی‌های هدایت الکتریکی، بی‌کربنات، نیتریت، پی‌اچ، نیترات و فسفات و از دسته "متغیرهای پاسخ" فلزهای روی، کبالت، کادمیم و نیکل بیش‌ترین اهمیت را در بین سایر متغیرهای مورد بررسی برای ارزیابی کیفیت آب شرب در منطقه مورد مطالعه دارا می باشند. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از تحلیل همبستگی کانونی نشان داد که بین دو گروه متغیرهای کیفی و فلزی مورد بررسی وابستگی معنی‌داری وجود دارد که ممکن است بتوان با توجه به پراسنجه‌های انتخاب شده به فعالیت‌های انسانی به‌ویژه فعالیت‌های کشاورزی در منطقه نسبت داد. اطلاعات به‌دست آمده می‌تواند برای بهینه‌سازی برنامه پایش و مدیریت کیفیت آب مورد استفاده قرار گیرد. با اندازه‌گیری پراسنجه‌های وابسته نیازی به اندازه‌گیری تمام ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آب وجود ندارد. کلمات کلیدی: کیفیت آب، تحلیل مؤلفه‌های اصلی، آنالیز چند متغیره، همبستگی کانونی

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعیین حجم آب قابل برداشت ماهانه از رودخانه زهره به منظور تأمین آب شرب شهرستان هندیجان

ارزیابی روند تغییرات دبی رودخانه در مدیریت منابع آب بهره‌برداری از آن به منظور مصارف گوناگون امری مهم است. در این مطالعه روند تغییرات دبی رودخانه زهره در سه ایستگاه پل‌فلور، خیرآباد و دهملا با استفاده از آزمون‌های من-کندال و تخمین‌گر سن در مقیاس‌های زمانی ماهانه، فصلی و سالانه طی سال‌های 1375 تا 1394 مورد بررسی قرار گرفت. هم‌چنین به منظور ارزیابی تغییرات مقادیر و پراکنش دبی رودخانه در ایستگاه‌ه...

full text

بررسی کیفیت هیدروژئوشیمیایی و بهداشتی آب زیرزمینی شهرستان رامیان، استان گلستان

Background and Purpose: Investigation of water quality is an important step for the suitable use of water resources in order to drinking and irrigation. Water quality affects agriculture programming.  Hence the need of the study of water quality is strongly considered in the water resources management. Material and Methods: In this study Hydro-geochemical quality of ground water resou...

full text

بررسی کیفیت هیدروژئوشیمیایی و بهداشتی آب زیرزمینی شهرستان رامیان، استان گلستان

مقدمه و هدف: بررسی کیفیت آب گامی مهم در جهت استفاده بهینه و مناسب از منابع آب جهت شرب و هم­چنین انتخاب الگوی کشت مناسب و سازگار با کیفیت آب می باشد. از این­رو ضرورت مطالعه ویژگی های کیفی آب در برنامه های مدیریت منابع آب به شدت مورد توجه قرار گرفته است.روش کار: در مطالعه حاضر کیفیت هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیر زمینی در شهرستان رامیان- استان گلستان از نظر شرب و کشاورزی مطالعه شده است. به این منظو...

full text

تعیین کیفیت شیمیایی آب در آب انبارهای روستایی استان گلستان

زمینه و هدف: جمع آوری و ذخیره آب باران برای مصارف مختلف از دیرباز در ایران و سایر کشورهای جهان معمول بوده است. در استان گلستان هم تعدادی از ساکنین واقع در شمال و شمال شرق استان (ترکمن صحرا) با این روش، بخشی از آب شرب و مصارف خانگی مورد نیازشان را تامین می کنند. هدف از این پژوهش تعیین کیفیت شیمیایی آب های جمع آوری شده در آب انبارها و شناسایی منابع احتمالی آلودگی در مناطق ترکمن نشین استان گلستان ...

full text

تدوین شاخص کیفی آب شرب

شاخص کیفی آب شرب (Domestic  water  Quality  Index) با جمع­آوری و خلاصه­کردن مقدار زیادی اطلاعات راجع به میزان پارامترهای مختلف کیفی آب شرب و تبدیل آن یک  مقدار عددی مشخص به کاربران کمک می­کند تا به مفهومی قابل درک و ساده از کیفیت آب دست پیدا کنند. برای تدوین شاخص در ابتدا پارامترهای مختلف کیفی آب از لحاظ اثرات بهداشتی و سلامتی، زیبایی شناختی، فراوانی، نشان­گر بودن آلودگی آب توسط پساب، طعم و مز...

full text

ارزیابی فنی و اقتصادی شیرین سازی آب دریای خزر به منظور مصرف شرب استان گلستان

نیاز بشر به آب به سرعت در حال افزایش است و منابع آب شیرین موجود نمی توانند همه نیازها را برآورده سازند .در استان گلستان نیز هر چند بارندگی سالیانه آن نسبت به متوسط کشور وضعیت بهتری دارد و حدوداً دو برابر می باشد لیکن منابع آب موجود جوابگوی نیازهای استان را نمی نماید. یکی از سناریوهایی که در ارتباط با تأمین نیاز آبی استان گلستان مطرح می باشد بحث شیرین سازی آب دریای خزر برای مصارف شرب و حتی تأمین ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 4

pages  267- 280

publication date 2016-10-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023